Savez energetičara Srbije

Od svog osnivanja Savez energetičara Srbije razvijao je izdavačku i publicističku delatnost usmerenu prema najširem krugu zainteresovanih za literaturu u izdanju Saveza. Kao svoja originalna izdanja ili u saradnji sa savezima energetičara drugih republika, Savez energetičara Srbije izdao je ukupno 34 naslova stručnih knjiga i priručnika sa pojedinačnim tiražima u više hiljada primeraka. Deo knjiga, koje su pisane sedamdesetih godina prethodnog veka zamenjene su 2010. godine priručnicima u vidu audio-vizuelnih prezentacija u Power Pointu, prilagođenih korišćenju na računarima. Na taj način su zamenjeni svi priručnici za kurseve za rukovaoce i mašiniste kotlova. Kasnije su pojedina skripta - prezentacije inovirana prema potrebama predavanja na kursevima i prema izmenama sadržaja i obuke za stručna zvanja, pa se u inoviranom obliku koriste „Gorivo i sagorevanje – tečno i gasovito gorivo“ i „Parni kotlovi – tečno i gasovito gorivo“. Savez je izdavao dva časopisa – jedan, Informativni bilten Saveza energetičara SR Srbije od 1974. do 1978. i drugi, Energetsko-tehnički glasnik jedanaest godina – od 1968. do 1978. godine. U Narodnoj biblioteci Srbije čuva se 41 broj Glasnika i 17 svezaka Biltena. U našoj biblioteci nalaze se reprinti svih brojeva ovih časopisa, u pripremi je monografija o Energetsko-tehničkom glasniku.

O značaju proveravanja stručne osposobljenosti rukovaoca energetske opreme i postrojenja ilustrativno govori podatak da je u našoj državi jedan od prvih propisa, koji uređuje tu oblast donet još pre 90 godina – bio je to Pravilnik o polaganju ispita za rukovaoca parnih motora i kotlovskih postrojenja, pod brojem 22648 objavljen 16. juna 1933. godine (možete ga pogledati niže na ovoj strani)! Do 1978. godine Savez energetičara Srbije organizovao je stručnu obuku i ispite za proveru osposobljenosti za rukovanje energetskim postrojenjima prema Pravilniku o stručnoj spremi i drugim uslovima za vršenje poslova u radnim organizacijama koje imaju elektroenergetska, kotlovska i druga energetska postrojenja i sudove pod pritiskom, koji su 1964. godine propisali savezni organi a na osnovu kojeg je 1967. godine republički organ doneo Pravilnik o sastavu i radu ispitnih komisija za polaganje stručnih ispita za vršenje poslova na radnim mestima u radnim organizacijama koje imaju elektroenergetska, kotlovska i druga energetska postrojenja i sudove pod pritiskom. Ustavnim promenama 1974. godine u odnose, koje je dotad uređivala država, uveden je institut samoupravnih sporazuma, kojima je trebalo da se urede ovi odnosi. U haosu, koji je tada nastao na ovom polju, republička organizacija energetičara u Srbiji reaguje odlučno, preuzima potpunu odgovornost na sebe i 1978. godine donosi dva svoja akta, koja regulišu sadržaj stručne obuke i rad ispitne komisije za proveru osposobljenosti, kao i program polaganja stručnih ispita koji je, praktično, predstavljao nastavni program stručne obuke za sva zvanja. Kasnije, ta dokumenta je Savez energetičara Srbije inovirao, dva pravilnika su objedinjena a 2020.godine je, do izrade novog, prestala upotreba Programa iz 1978. godine.